Το έργο LIFE-KEDROS και τα αναμενόμενα αποτελέσματα του
Ο στόχος του έργου είναι η διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης διατήρησης του ενδημικού οικοτόπου 9590*, δηλαδή των δασών κέδρου Cedrus brevifolia (Cedrosetum brevifoliae), στη μοναδική περιοχή που απαντά ο οικοτόπος εντός του Δάσους Πάφου. Ο στόχος του έργου θα επιτευχθεί μέσα από την υιοθέτηση συγκεκριμένων δράσεων διατήρησης, τόσο εντός (in situ) όσο και εκτός (ex situ) των φυσικών ορίων εξάπλωσης του οικοτόπου, που επιδιώκουν:
i) Στη μείωση της πιθανότητας απώλειας μέρους ή όλου του οικοτόπου 9590*σε περίπτωση δασικής πυρκαγιάς.
ii) Στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικής ικανότητας του οικοτόπου στην κλιματική αλλαγή και στον ανταγωνισμό από άλλα είδη.
iii) Στην αποκατάσταση και επέκταση του οικοτόπου εντός της περιοχής του Δικτύου Natura 2000, "Κοιλάδα Κέδρων-Κάμπος" καθώς επίσης και στην ενίσχυση της φυσικής αναγέννησής του.
iv) Στην διαχείριση και βελτίωση βιοτικών και αβιοτικών παραμέτρων του οικοτόπου, ενισχύοντας την υγεία και τη ζωτικότητά (σταθερότητα) του.
v) Στη διαφύλαξη γενετικού υλικού του δασικού είδους που χαρακτηρίζει τον οικοτόπο (Cedrus brevifolia ή κυπριακού κέδρου) σε τράπεζα σπερμάτων και σε φυτεία εκτός των φυσικών ορίων εξάπλωσής του.
vi) Στην υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της επιστημονικής κοινότητας και του κοινού.
Καινοτομία έργου
Οι δράσεις του έργου για την αντιμετώπιση των απειλών του οικοτόπου 9590* είναι εμπνευσμένες από την ίδια τη φύση και είναι κατάλληλα σχεδιασμένες για να ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις του οικοτόπου.
Το LIFE-KEDROS χαρακτηρίζεται ως έργο καλής πρακτικής και επίδειξης, γιατί παρεμβάλει για πρώτη φορά σε περιοχή προστασίας της φύσης, όπως είναι η περιοχή εξάπλωσης του οικοτόπου 9590*, με δράσεις και ολοκληρωμένα μέτρα διαχείρισης. Αυτά είναι η ελεγχόμενη βόσκηση για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς, η εξειδικευμένη διαχείριση και εφαρμογή δασοκομικών μέτρων εστιασμένων στις ειδικές ανάγκες του οικοτόπου, η χρήση της πανίδας και άλλων αβιοτικών παραγόντων για τη βελτίωση της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας του οικοτόπου, η δημιουργία ενός νέου πληθυσμού εκτός της φυσικής εξάπλωσης προστατευόμενου είδους και η καλά προγραμματισμένη συλλογή και αποθήκευση σπόρων σε τράπεζα σπερμάτων.
Αναμενόμενα αποτελέσματα
Παρά το ότι η συμπεριφορά της φύσης είναι πολλές φορές πολύπλοκη και περισσότερο κατανοητή σε βάθος χρόνου, οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στη χρονική διάρκεια του έργου, θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην επιτυχία της διατήρησης του οικοτόπου και θα αποδώσουν συγκεκριμένα και απτά αποτελέσματα, τα οποία αναμένεται να είναι τα ακόλουθα:
i) Ορθολογική προσέγγιση διαχείρισης του οικοτόπου με την εφαρμογή δασοκομικών επεμβάσεων σε τεχνητές φυτείες και σε φυσικές συστάδες του 9590* σε συνολική έκταση 200 εκταρίων (ha), έκταση που αντιστοιχεί στο 50% του εύρους εξάπλωσης του οικοτόπου.
ii) Βελτίωση της συνδεσιμότητας και της σταθερότητας του οικοτόπου με εργασίες αποκατάστασης σε υποβαθμισμένες θέσεις έκτασης 12 εκταρίων και μέσω μόνιμου κλεισίματος επιλεγμένων δασικών δρόμων μήκους 10 χλμ, αντιστοιχώντας στο ~18% των φυσικών ορίων εξάπλωσης του οικοτόπου 9590*.
iii) Εφαρμογή μέτρων επέκτασης του οικοτόπου σε έκταση 4 εκταρίων, το οποίο αντιστοιχεί στο ~4% της περιοχής του φυσικών ορίων του οικότοπου
iv) Διαχείριση του πληθυσμού υμενόπτερων και σκαθαριών, που επιδρούν αρνητικά ως προς την αναπαραγωγική επιτυχία ή και τη βιωσιμότητα των ατόμων του είδους Cedrus brevifolia, με την τοποθέτηση τεχνητών φωλιών για ανθρωποπούλια (10 φωλιές) και νυχτερίδες (20 φωλιές), καθώς και 10 εντομοπαγίδες.
v) Εκτός τόπου (ex situ) διατήρηση του είδους Cedrus brevifolia με την εγκατάσταση φυτείας 6.500 φυτών σε έκταση 8 εκταρίων στην περιοχή Αμιάντου στο Τρόοδος, που βρίσκεται εκτός φυσικών ορίων εξάπλωσης του 9590* και φύλαξη σπορομερίδων (250 Kg σπέρματα)σε τράπεζα σπερμάτων.
vi) Σύνταξη και εφαρμογή σχεδίου πυροπροστασίας του οικότοπου 9590*.
vii) Εφαρμογή αντιδιαβρωτικών μέτρων, διασφαλίζοντας τη συγκράτηση εδάφους σε οριακές θέσεις και βελτιώνοντας την ικανότητα διήθησης του νερού.
viii) Επέκταση της περιοχής Κοιλάδα Κέδρων - Κάμπος (CY2000008) με τη συμπερίληψη της θέσης με οικότοπο 9590* στον Έξω Μύλο και ενημέρωση των Τυποποιημένων Εντύπων Δεδομένων για περιοχές του δικτύου Natura2000.
ix) Σύνταξη κατευθυντηρίων γραμμών για δασοκομικούς χειρισμούς που θα εφαρμοστούν στον οικότοπο 9590*.
x) Ευαισθητοποίηση του κοινού και διάχυση πληροφοριών που περιλαμβάνουν εκστρατείες ενημέρωσης στις γύρω κοινότητες (4 συναντήσεις), εγκατάσταση ενημερωτικών πινακίδων (6 πινακίδες), δημιουργία ενημερωτικού υλικού και παραγωγή ταινίας για τον 9590* διάρκειας 20 λεπτών.
xi) Διασφάλιση της δυνατότητας αναπαραγωγής και μεταφοράς των αποτελεσμάτων του έργου με την εκπόνηση τεχνικού οδηγού για την αειφόρο διαχείριση και τη μακροπρόθεσμη διατήρηση τύπων οικοτόπου με στενοενδημικά είδη.
*Η μακροχρόνια υποστήριξη των επιτευχθέντων στόχων θα εξασφαλιστεί μέσω της δέσμευσης των συνεργαζόμενων φορέων και κυρίως της αρμόδιας αρχής του Τμήματος Δασών, στη συνέχιση της εφαρμογής των δράσεων του έργου όπως αυτές θα περιληφθούν στο μετά-LIFE Σχέδιο Διατήρησης.